تاثیر عوامل هیجانی بر فراموشی

آیا هیجانات می‌توانند باعث فراموشی شوند؟

 پژوهشهای متعددی در این زمینه توسط پژوهشگران مختلف صورت گرفته است و البته نتایج آنها حاکی از تاثیر هیجانات روی فراموشی بوده است. بطور کلی آنچه مسلم است هیجانات روی عملکرد حافظه تاثیر می‌گذارند و این تاثیر گاه ممکن است به صورت عدم دسترسی به مطالب موجود در حافظه باشد که اصطلاحا به آن فراموشی گفته می‌شود.

حتما برای شما نیز مواردی پیش آمده که در یک موقعیتی که شدیدا ناراحت ، نگران یا وحشت‌زده بوده‌اید، نام کسی یا شماره تلفنی را نتوانسته‌اید به یاد آورید. این گونه موارد بارها در زندگی روزمره پیش می‌آید و گاه سوژه جالبی برای فیلمها و سریالهای تلویزیون می‌شود. حتما حداقل یکی دو مورد از فیلمهایی را که در آن قهرمان داستان بر اثر تصادف یا سوانح دیگر ، نحوه اتفاق افتادن حادثه را فراموش کرده است، دیده‌اید. البته هرچند این مساله گاه با ضایعات نواحی مختلفی از مغز که با حافظه و کارکرد آن مرتبط است، همراه است، اما در بخش عمده‌ای از آنها نیز مسائل هیجانی دخیل بوده‌اند.

 آیا هیجانات مختلف تاثیرات مختلفی روی فراموشی دارند؟

در واقع جواب این سوال بله هست. هیجانات مختلفی که ما تجربه می‌کنیم، تاثیرات متفاوتی روی عملکرد حافظه دارند. اگر بخواهیم هیجانات را به دو دسته کلی تقسیم کنیم، شامل هیجانات منفی و مثبت خواهند بودند که به شیوه‌های متفاوتی حافظه را تحت تاثیر قرار می‌دهند. معمولا هیجانات منفی ارتباط نزدیکتری با فراموشی دارند. به عنوان مثال مساله اضطراب امتحان را در نظر بگیرید. همه با تاثیر منفی آن روی عملکرد فرد در امتحان ، آشنا هستند، اما ببینیم چگونه اضطراب امتحان باعث پایین آوردن عملکرد فرد می‌شود؟

اضطرابدر واقع یک هیجان منفی است که دلایل مختلفی آن را در فرد راه اندازی کرده است. اضطراب اغلب با افکار نامربوطی همراه می‌شود، مثل: من در این امتحان مردود خواهم شد. یا همه خواهند فهمید که من چه آدم تنبلی هستم. این افکار و افکار مشابه دیگر در هر بار که فرد مضطرب نظری به سوالات می‌کند و می‌خواهد پاسخ را بازیابی کند، برانگیخته می‌شوند که در کار بازیابی اطلاعات و پاسخ مناسب از حافظه ، تداخل ایجاد می‌کنند. به این ترتیب کار دسترسی به پاسخ مورد نظر در حافظه با اختلال مواجه می‌شود و به این صورت ما می‌بینیم که در شرایط اضطراب‌زا بیشتر با مشکلات حافظه مواجه می‌شویم